Λουνατσάρσκι, Ανατόλι Βασίλιεβιτς

(Anatoly Vassilievich Lunacharsky, Πολτάβα 1875 – Μεντόν 1933). Ρώσος συγγραφέας και πολιτικός. Σπούδασε στη Ζυρίχη και κατά την επιστροφή του στη Ρωσία συμμετείχε στην οργάνωση πολιτικών σχηματισμών. Για τη δράση του αυτή, συνελήφθη δύο φορές και εξορίστηκε στη Σιβηρία μέχρι το 1902. Το 1903 προσχώρησε στην παράταξη των μπολσεβίκων (= πλειοψηφία) του ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος με ηγέτη τον Λένιν· κατά την περίοδο 1906-17 έζησε στο εξωτερικό (στο Παρίσι και στην Ιταλία), οργανώνοντας τις ομάδες Βπεριόντ (= Εμπρός) και Προλεταριακή Λογοτεχνία. Με την τελευταία, ο Λ. θέλησε να συγκεράσει τις εμπειρίες του παραδοσιακού πνευματικού πολιτισμού με τα πρωτοποριακά κινήματα, επιδεικνύοντας ευρύτητα απόψεων. Εφάρμοσε την ίδια στάση και κατά τη μακρόχρονη περίοδο στην οποία διετέλεσε Επίτροπος του Λαού για την Παιδεία (1917-29, με εξαίρεση την περίοδο 1927-28 που υπηρετούσε ως πρέσβης στη Ρώμη), συμβάλλοντας αποφασιστικά στην άνθηση του σοβιετικού πνεύματος πριν από τους σταλινικούς περιορισμούς. Το 1933 διορίστηκε πληρεξούσιος υπουργός της πρώην ΕΣΣΔ στην Ισπανία και έπειτα στην Κοινωνία των Εθνών. Έγραψε μια σειρά ενδιαφερόντων φιλολογικών δοκιμίων για το έργο Ρώσων συγγραφέων, την Ιστορία της δυτικής ευρωπαϊκής λογοτεχνίας στις πιο σημαντικές στιγμές της (1924) και θεατρικά έργα ιστορικού περιεχομένου (Κρόμγουελ, Καμπανέλα κλπ.).